بحران در دریای سرخ اقتصاد جهانی را تهدید می کند/ غرب درباره رابطه مستقیم میان ایران و حملات حوثی ها مطمئن نیست

مهیارنیوز | تنش در دریای سرخ در نتیجه عملیات های نظامی صورت گرفته از جانب یمن نگرانی های بسیاری را در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای ایجاد کرده است.

اکونومیست در گزارشی در این باره می نویسد :  در بیش از هزاران مایل دورتر از غزه، یک بحران دریایی در حال شکل گرفتن است که می تواند جنگ بین اسرائیل و حماس را به یک امر جهانی با پیامدهایی برای اقتصاد جهانی تبدیل کند. از 15 دسامبر، چهار شرکت از پنج شرکت بزرگ کشتیرانی کانتینری جهان، CMA CGM، Hapag-Lloyd، Maersk و MSC، خدمات خود را در دریای سرخ، مسیری که ترافیک کانال سوئز باید از طریق آن عبور کند، متوقف  کرده اند. «شبه‌نظامیان حوثی» که به سلاح‌های پیشرفته مجهز هستند، حملات خود را به جریان‌های کشتیرانی جهانی افزایش داده اند. با بسته شدن ناگهانی یکی از شریان‌های تجاری بزرگ جهان، آمریکا و متحدانش در حال افزایش فعالیت‌های دریایی در خاورمیانه هستند و حتی ممکن است به حوثی‌ها حمله کنند تا بتوانند عبور آزاد در این منطقه را دوباره برقرار کنند.

باب المندب تنگه باریکی بین آفریقا و شبه جزیره عربستان است که تخمین زده می شود 12 درصد حجم تجارت جهانی به طور معمول از طریق آن و شاید 30 درصد ترافیک کانتینری جهانی از طریق آن انجام می شود. در حال حاضر این منطقه به منطقه ممنوعه تبدیل شده است زیرا حوثی‌های مستقر در یمن در حمایت از فلسطینی‌ها در غزه به کشتی های در حال عبور در این منطقه حمله می کنند.

این حمله ها هفته ها ادامه داشته  اما اکنون به شدت افزایش یافته است. در 15 دسامبر، حوثی‌ها تهدید کردند که به یک کشتی حمله می‌کنند، آنها کشتی دیگری را با پهپاد مورد حمله قرار دادند و دو موشک بالستیک به سمت MV Palatium III پرتاب کردند که یکی از آنها به کشتی اصابت کرد. حمله به Palatium III اولین مورد استفاده از موشک بالستیک ضد کشتی بود. همه کشتی ها با پرچم لیبریا بودند. در 16 دسامبر، یک کشتی نیروی دریایی آمریکا، USS Carney (تصویر)، 14 پهپاد را بر فراز دریای سرخ سرنگون کرد در حالی که یک کشتی بریتانیایی به نام HMS Diamond، پهپاد دیگری را منهدم کرد.

در مواجهه با خطر فزاینده فلج شدن کشتی ها در دریای سرخ، صنعت کشتیرانی جهانی در حال تغییر به  وضعیت اضطراری است. از 15 دسامبر تاکنون چند کشور و شرکت کشتیرانی حرکت در دریای سرخ را متوقف کرده اند. برخی از آنها اعلام کردند  که کشتی‌هایشان از کانال سوئز در هر دو جهت استفاده نخواهند کرد تا زمانی که گذرگاه دریای سرخ امن باشد .  برخی از کشتی‌ها از تغییر مسیر حرکت خبر داده اند.

این بحران دو پیامد بزرگ دارد: یکی برای اقتصاد جهانی و دیگری در رابطه با خطرات تشدید نظامی در خاورمیانه در حالی که کشورهای غربی تلاش می کنند نظم را دوباره برقرار کنند. از اقتصاد شروع کنیم. درآمد حاصل از کانال سوئز یک منبع درآمد عمده برای مصر است که در حال حاضر در بحبوحه بحران مالی قرار دارد. (رژیم اسرائیل کمتر متاثر خواهد شد، زیرا تنها حدود 5 درصد تجارت این رژیم از بندر ایلات در ساحل دریای سرخ است)

برای اقتصاد جهانی، بسته شدن طولانی مدت مسیر سوئز هزینه های تجارت را افزایش می دهد، زیرا کشتیرانی در سراسر آفریقا تغییر مسیر می دهد. زمان بیشتر و حق بیمه افزایش می یابد.  در سال 2021 کشتی Ever Given، یک کشتی تحت هدایت تایوان، به گل نشست و کانال را به مدت شش روز مسدود و بحران زنجیره تامین جهانی را بیش از پیش کرد. اگر تصور شود که بحران امنیتی دریای سرخ ، کشتی‌رانی در دریای عرب را تهدید می‌کند، که شاید یک سوم عرضه نفت جهانی از طریق دریا از آن عبور می‌کند، هزینه‌های اقتصادی به‌طور چشمگیری بیشتر خواهد بود.

این خطرات دلیل تمایل آمریکا و متحدانش به اقدام علیه حوثی ها و بر هم زدن معادله شکل گرفته از سوی آنها است. تهدید حوثی ها هم جدی است. آنها شعار «مرگ بر اسرائیل» سر داده و اعلام می کنند که «همه کشتی هایی که به سمت بنادر اسرائیلی حرکت می کنند» را هدف قرار می دهند تا زمانی که غذا و دارو به غزه تحویل داده شود.  اما بیشتر کشتی هایی که مورد حمله قرار می گیرند نه به سمت سرزمین های اشغالی می روند و نه تحت مالکیت اسرائیل هستند. کشورهای سراسر جهان تحت تأثیر قرار گرفته اند: یکی از کشتی هایی که مورد حمله حوثی ها قرار گرفت، تحت پرچم هنگ کنگ حرکت می کرد.

عدم انسجام آشکار اهداف اعلام شده حوثی ها را نباید با بی اثر بودن اشتباه گرفت. اوکونومیست در این بخش ادعا می کند که جمهوری اسلامی ایران در این سالها حوثی های یمن را به پیشرفته ترین تجهیزات مجهز کرده است.

فابیان هینز از مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک (IISS)، یک اندیشکده در لندن، می گوید: «حوثی ها در این مرحله یک زرادخانه موشکی غول پیکر ضد کشتی دارند.»

مقامات غربی در مورد اینکه آیا ایران پشت پرده این حملات است یا خیر، اتفاق نظر ندارند. اطلاعات اسرائیل هم هنوز درباره وجود این ارتباط مستقیم مطمئن نشده است. با این حال، گمان می‌رود که انصار الله اطلاعاتی در مورد حمل و نقل از کشتی‌های تجسسی ایران در دریای سرخ دریافت می کند. از سوی دیگر حمله گسترده علیه کشتیرانی در دریای سرخ با استراتژی فشار مدنظر ایران، اجتناب از حمله همه جانبه به رژیم اسرائیل و در عین حال استفاده از نیروهای نیابتی منطقه‌ای برای آزار و اذیت آن  مطابقت دارد. البته ایران کنترل کاملی بر حملات حوثی ها ندارد  و دامنه حملات هم کشورهای بیشتری را در بر گرفته است.

دیپلماسی ممکن است به کاهش تنش کمک کند. در سال 2015 عربستان سعودی و امارات در جنگ داخلی یمن به نفع دولت به رسمیت شناخته شده بین المللی مداخله کردند. در مارس 2022، سعودی ها با آتش بس موافقت کردند و حوثی ها کنترل پایتخت، صنعا، و سواحل استراتژیک غربی را در دست گرفتند. آنها ممکن است به زودی نقشه راه را برای دائمی کردن آتش بس و پایان دادن به جنگ اعلام کنند. در چنین شرایطی، تعهدات برای توقف حملات دریایی می تواند بخشی از هر گفتگو باشد.

با این وجود، پاسخ نظامی بزرگتر به تهدید حوثی ها محتمل است. یک گروه ضربت چندملیتی به رهبری نیروی دریایی آمریکا در حال حاضر در سواحل یمن فعالیت می‌کند تا حوثی‌ها را از سوار شدن اجباری به کشتی‌ها  و شلیک موشک باز دارد. این گروه هم شامل مصر و هم عربستان سعودی می شود. در هفته‌های اخیر کشتی‌های جنگی آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی همگی پهپادها و موشک‌های حوثی‌ها را رهگیری کرده‌اند و آمریکا از استرالیا خواسته که یک کشتی جنگی نیز به منطقه بفرستد. اما این ناوگان دفاعی برای تحت کنترل نگه داشتن بحران موجود کارآیی دارد و حوثی ها نشان داده اند که چند پهپاد و موشک همیشه می توانند از این قبیل سدها عبور کنند. یک گام بعدی بالقوه شامل اسکورت های مسلح برای کشتی های تجاری است که آمریکا در دهه 1980 در جریان به اصطلاح جنگ نفتکش بین ایران و عراق از آن استفاده کرد. اما به گفته منابع دریایی درگیر در بحث، تکرار آن روش به تعداد بسیار زیادی کشتی جنگی نیاز دارد.

بدیل اصلی همه این روش های گفته شده حمله مستقیم به حوثی ها و انبارهای تسلیحاتی آنهاست. آمریکا و اسرائیل هر دو برنامه هایی برای حمله به انبارهای تجهیزات حوثی ها دارند. آمریکا تمایلی به گسترش دخالت خود در خاورمیانه ندارد: دولت بایدن بر گسترش فعالیت گروه ضربت در  دریای سرخ و اعمال فشار دیپلماتیک و اقتصادی بر ایران متمرکز شده بود. اسرائیل خواهان درگیری جدید نیست و همزمان از قبل با فشار آمریکا برای پایان دادن به این مرحله از جنگ غزه مواجه بوده و نگران حزب الله، گروه لبنانی است که تقریباً هر روز به سرزمین های اشغالی موشک شلیک می کند. با این حال، اگر حوثی‌ها به حملاتی که یکی از راه‌های تجاری بزرگ جهان را بسته نگه می‌دارد، ادامه دهند، تشدید تنش ممکن است اجتناب‌ناپذیر باشد.

منبع: mahyarnews.com

برچسب ها: یمن، حوثی های يمن، جنگ غزه 2023